Dahilde İşleme Rejimi Nedir?
Dahilde İşleme Rejimi, serbest dolaşımda olmayan eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde
işleme faaliyetine tabi tutulmak üzere geçici ithal edilmesi ve işleme faaliyeti sonrasında
elde edilen işlem görmüş ürünün yeniden ihraç edilmesi esasına dayanan ekonomik etkili bir
gümrük rejimidir.
Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında Uygulanabilir Sistemler Nelerdir?
Dahilde İşleme Rejiminde şartlı muafiyet ve geri ödeme sistemi olmak üzere iki tür dahilde işleme
sistemi uygulanmaktadır.
Şartlı muafiyet sistemi; dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni ihraç edilecek eşyanın
üretiminde kullanılan ve serbest dolaşımda bulunmayan hammadde, yardımcı madde, ambalaj
ve işletme malzemesinin Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilerce ithalatı sırasında doğan
vergilerin teminata bağlanarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın ithal edilmesi
ve üretim sonucunda elde edilen eşyanın ihraç edilmesini müteakip alınan teminatın iade
edilmesidir.
Geri ödeme sistemi; dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında serbest dolaşıma
giren hammadde, yardımcı madde, ambalaj ve işletme malzemesinden elde edilen işlem görmüş
ürünün ihracı halinde, ithalat esnasında alınan verginin geri ödenmesidir. Bu kapsamda ithal
edilen eşya için gümrük idaresince, ticaret politikası önlemleri uygulanmakta ve eşyanın ithali için
öngörülen dış ticarette teknik düzenlemeler ve standardizasyon mevzuatı dahil diğer işlemlerin
tamamlanması şartı aranmaktadır.
İşlem Görmüş Ürün, Asıl İşlem Görmüş Ürün, İkincil İşlem Görmüş Ürün, İşleme Faaliyeti ve Fire Nedir?
İşlem Görmüş Ürün, işleme faaliyetleri sonucunda elde edilen tüm ürünlerdir. İşlem
görmüş ürün tanımı, üretim faaliyeti kapsamında elde edilen asıl ve ikincil işlem görmüş
ürün kavramlarını da kapsamaktadır.
İkincil İşlem Görmüş Ürün, işleme faaliyeti sonrasında elde edilen asıl işlem görmüş ürün
dışındaki ürünü ifade etmektedir.
İşleme faaliyeti, eşyanın montajı, kurulması ve diğer eşya ile birleştirilmesi dahil olmak
üzere işçiliğe tabi tutulması, işlenmesi, yenilenmesi, düzenli hale getirilmesi dahil olmak
üzere tamir edilmesi ile işleme sırasında tamamen veya kısmen tüketilse dahi işlem
görmüş ürünün bünyesinde bulunmayan ancak, bu ürünün üretilmesini sağlayan veya
kolaylaştıran önceden belirlenmiş bazı eşyanın kullanılmasını ifade etmektedir.
Fire, işleme faaliyetleri sırasında özellikle kuruma, buharlaşma, sızma veya gaz kaçağı
şeklinde yitirilen ve imha olan kısım ile ekonomik değeri olmayan atıkları ifade etmektedir.
Hangi Hallerde Dahilde İşleme İzni, Hangi Hallerde Dahilde İşleme İzin Belgesi Düzenlenir?
Türkiye Gümrük Bölgesinde gerçekleştirilecek, eşyanın korunması, görünüş ya da satış kalitesinin
iyileştirilmesi, yeniden dağıtım veya yeniden satış için hazırlanmasına yönelik işlemler, eşyanın
montajı, kurulması, diğer eşyayla birleştirilmesi, bir araya getirilmesi veya ihraç edilecek eşyanın
tamamlanması dahil olmak üzere işçiliğe tabi tutulması, yenilenmesi ve düzenli hale getirilmesi
dahil olmak üzere tamir edilmesi veya boyanması gibi nispeten basit işlem ve işçilikler ile bedelsiz
ithalat gibi işlemler için gümrük idaresinden dahilde işleme izni alınması gerekmektedir.
Bu işlemler dışındaki daha karmaşık işlem ve işçilikler için Dahilde İşleme İzin Belgesi
düzenlenmektedir.Öte yandan, süs hayvanları, canlı balık (orkinos balığı ve larva hariç), küçük ve
büyükbaş hayvanlar ile çevre kirliliğine neden olan eşyalara izin veya belge düzenlenmez
Dahilde İşleme İzni Verilmeyecek Eşyalar Şunlardır:
Kimler Dahilde İşleme İzni / İzin Belgesi Alabilir?
Gümrük Kanunu’nun 110 uncu maddesi uyarınca dahilde işleme izni, işleme faaliyetlerini
yapan veya yaptıran kişinin talebi üzerine verilebilir. Türkiye Gümrük Bölgesinde (serbest
bölgeler hariç) yerleşik firmalar bu rejimden faydalanabilmekte olup, ticari nitelikte
olmayan dahilde işleme amaçlı ithalat için Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilere
de izin verilmesi mümkündür.
Dahilde İşleme İzin Belgesi/İzni Almak için Nereye Müracaat Edilmelidir ve Gerekli Belgeler Nelerdir?
Türkiye gümrük bölgesinde yerleşik firmalar tarafından, dahilde işleme izin belgesi almak
için elektronik ortamda Ticaret Bakanlığına, dahilde işleme izni almak için ilgili gümrük
idaresine elektronik ortamda müracaat edilmesi gerekmektedir. İzin için, gerekli belgeler
Dahilde İşleme Rejimi Tebliği 2006/12 nin 1 nolu ekinde sayılmaktadır.
Dahilde İşleme İzin Belgelerinde ve İzinlerde Ayniyet Şartı Nedir?
Dahilde İşleme rejimi kapsamında yurda geçici ithali yapılan eşyanın, ihraç edilecek işlem
görmüş ürünün bünyesinde kullanılıp kullanılmadığının tespitine ayniyet denilmektedir.
Dahilde işleme izin belgesinde ve dahilde işleme izninde ayniyet şartı bulunması halinde
ayniyet tespitinin yapılması gerekmektedir.
Dahilde işleme izinlerinde Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahibi kişiler ile
Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği’nin (Sıra No:1) 42/A
maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşulları taşıyan yükümlüler ayniyet tespitine
ilişkin uygulamalardan istisna tutulmuşlardır.
Dahilde işleme izin belgelerinde ayniyet özel şartı olması halinde ayniyet yaptırmak firma
sorumluluğundadır.
Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında Süre Sınırlaması Bulunmakta Mıdır ?
Dahilde işleme izin belgesinin veya dahilde işleme izninin süresi sektörüne göre
azami 12 (oniki) aya kadar tespit edilebilir. Ancak, gemi inşaa, komple tesis v.b. ile
üretim süreci 12 (oniki) ayı aşan ürünler ve savunma sanayi alanına giren ürünlerin
ihracına ilişkin düzenlenen belgenin/iznin süresi, proje süresi kadar tespit edilebilir
Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında Verilen Süre Dışında Ek Süre Alınması Mümkün Müdür?
Dahilde İşleme Rejimi kapsamında alınan orjinal sürenin yetersiz kalması durumunda ek süre
alınması mümkündür. Ayrıca, haklı sebep halleri ve yangın, sel, don gibi mücbir sebep ile
fevkalade hallere bağlı olarak süre uzatımı talep edilebilir. Dahilde İşleme İzin Belgelerine ilişkin
ek süre talebi için elektronik ortamda Ticaret Bakanlığına, Dahilde İşleme İznine ilişkin ek süre
talebi için ilgili Gümrük Müdürlüğüne başvuru yapılması gerekmektedir
Dâhilde İşleme Rejimi Kapsamında Teminat Uygulamaları Nasıldır?
Gümrük vergiler tutarının yüzde 20 fazlasıyla teminat verilmesi gerekir ancak,
Dahilde işleme rejimi kapsamında indirimli teminat uygulamasından faydalanılabilmektedir.
Bu uygulama çerçevesinde belirli firmaların dahilde işleme rejimi kapsamında yapacakları
ithalatta, bu ithalattan doğan verginin sırasıyla %1, 5 ve 10’unun teminat olarak yatırılması
kaydıyla, gümrük idaresince ithalatın gerçekleştirilmesine izin verilir.
Dahilde işleme İzin Belgesi/İzni Kapatma Müracaatı Ne Şekilde Yapılır?
Firmaların, Dahilde işleme izin belgesi ihracat taahhüdünü kapatmak için en geç belge süresi
sonundan itibaren 3 (üç) ay içerisinde, elektronik ortamda ve aynı zamanda gerekli bilgi ve
belgelerle birlikte belge sahibi firmanın üyesi bulunduğu Ticaret Bakanlığı Bölge Müdürlüklerine
müracaat etmeleri gerekmektedir.
Dahilde işleme izni ihracat taahhüdünü kapatmak için ise en geç izin süresi sonundan itibaren
1 (bir) ay içerisinde, gerekli bilgi ve belgelerle birlikte ilgili gümrük idaresine müracaat edilmesi
gereklidir.
Dahilde İşleme İzin Belgesi/Dahilde İşleme İzninin Müeyyideli Kapatılması Halinde İtiraz Hakkı Var Mıdır?
Dahilde işleme izin belgesi sahibi firmalar, kendilerine tebliğ edilen taahhüt hesabının müeyyideli
kapatılması işlemine karşı tebliğ tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde Ticaret Bakanlığa (İhracat
Genel Müdürlüğü) yazılı olarak itiraz edebilirler.
Dahilde işleme izinlerine ilişkin müeyyideli kapatma işlemlerine ise, 4458 sayılı Gümrük
Kanununun 242 nci maddesi uyarınca itiraz edilebilir.
İtiraz başvurusunda itiraza mesnet teşkil eden tüm bilgi ve belgeler ibraz edilmelidir.
Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında İthal Edilen Eşyanın İhracatının Aranmayacağı Durumlar Nelerdir ?
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ithal edilen eşyanın veya işlem görmüş
ürünün, gümrük mevzuatı çerçevesinde belge/izin süresi içerisinde serbest dolaşıma girmesi,
gümrük idaresi gözetiminde imhası, gümrüğe terk edilmesi veya mahrecine iadesi hallerinde, bu
eşyaya tekabül eden ihracatın gerçekleştirilmesi şartı aranmaz.
Dahilde İşleme Rejimi Tedbirlerine Uyulmaması Suretiyle Rejimin İhlal Edilmesi Durumunda Uygulanacak Müeyyideler Nelerdir?
Dahilde İşleme Rejimi hükümlerinin ihlali halinde, belge/izin kapsamında yapılan ithalata ilişkin
varsa alınmayan ithalat vergileri ile Gümrük Kanunu’nun 238 inci maddesi uyarınca para cezası
tahsil edilir.